BADR:

[B10] Juliusz Żórawski, "Siatka prostych. O architekturze nadindywidualnej"

Juliusz Żórawski, "Siatka prostych. O architekturze nadindywidualnej"
Juliusz Żórawski, "Straight's grid. On super-individual architecture"


typ / project type: projekt wydawniczy książki, ilustracje / editorial design, illustrations, typesetting

redakcja naukowa / scientific editor: J. Krzysztof Lenartowicz

wydawca / publisher: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej

seria / serie: / Dzieło Juliusza Żórawskiego

publikacja / release: 2013

––

Siatka prostych jest odnalezionym, niepublikowanym dotychczas tekstem Juliusza Żórawskiego nad którym pracę autor kontynuował aż do śmierci w 1967 roku. Właśnie ze względu na czas powstania książka ta stanowi rozwinięcie jak i autokomentarz wcześniejszych pism autora. Żórawski, wykładając na historycznych przykładach podstawy swojej koncepcji kompozycji architektonicznej i teorii percepcji wprowadził w tym tekście liczne nowe aspekty. Wiele z nich było zbieżnych z ówczesnym zwrotem postmodernistycznym czy krytycznym regionalizmem – książka może więc zostać uznana za pionierską w polskim piśmiennictwie. Zachowała ona swą aktualność w wielu wątkach.

Juliusz Żórawski, jako projektant pozostawił liczne obiekty o podstawowym znaczeniu dla polskiej architektury modernistycznej. Jednocześnie Żórawski był jednym z nielicznych polskich architektów łączących aktywną pracę projektową z refleksją teoretyczną. W okresie okupacji napisał książkę O budowie formy architektonicznej – autorskim wkładem w teorię kompozycji , w tym – architektury. O tym najważniejszym dziele, wydanym w 1962 roku historyk filozofii i estetyki Władysław Tatarkiewicz napisał w 1979 r., że „jest to najcenniejsza książka z zakresu teorii architektury, jaka się ukazała w języku polskim. I nie tylko polskim”. Po II wojnie światowej Żórawski był aktywny głównie jako nauczyciel akademicki na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. 

Projekt książki, poprzez surowe wykończenie, wprowadzenie asymetrycznej kolumny z ilustracjami w marginaliach nawiązuje do roboczej konwencji druku akademickiego jakim pierwotnie miała być książka. W trakcie redakcji tekst uzupełniony został komentarzami i ilustracjami pochodzącymi z zachowanej diateki używanej przez Żórawskiego w czasie wykładów oraz jego, niepublikowanymi wcześniej fotografiami z archiwów rodzinnych. Rozdziały opatrzone zostały nowymi ilustracjami odnoszącymi się do treści rozdziałów.

––

The Straight's grid is a rediscovered, previously unpublished text by Juliusz Żórawski, one of key protagonists of Polish modern movement and 20-th century architectural theory. Second yet unknown book, on which Żórawski continued work until his death in 1967. Because of the time of its writing this book is a development and a self-commentary of the author's earlier writings. Żórawski, using historical examples, introduced the foundations of his concept of architectural composition and the theory of perception, introducing numerous new aspects into this text. Many of them coincided with then postmodernist turn or critical regionalism – the book can therefore be considered as pioneer work in Polish literature. It has retained its topicality in many threads. Juliusz Żórawski, as a designer, left numerous objects of fundamental importance for Polish modernist architecture. At the same time, Żórawski was one of the few Polish architects who combined active design work with theoretical reflection. During the occupation, he wrote the book "On the construction of an architectural form" – an original contribution to the theory of architectural form and composition. About this most important work, published in 1962, Władysław Tatarkiewicz, a historian of philosophy and aesthetics, wrote in 1979 that “it is the most valuable book on the theory of architecture published in Polish. And not only Polish”. After World War II, Żórawski was active mainly as an academic teacher at the Faculty of Architecture of the Krakow University of Technology.

The design of the book, through the raw finish, introduction of an asymmetric column with original illustrations from author's slide archive in the margins, refers to the working convention of academic printing that the book was originally supposed to be. During the editing, the text was supplemented with comments and illustrations from the surviving diary used by Żórawski during his lectures and his previously unpublished photos from the family archives. The chapters have new illustrations which refers to the content of the chapters.